مجله پرستاری گروه های آسیب پذیر
پیاپی 1 (زمستان 1393)

بیش از 80% از سالمندان دارای حداقل یک بیماری مزمن می باشند، که نزدیک به نیمی از آنان از پرفشاری خون رنج می برند. این بیماری با وضعیت توانمندی سالمندان ارتباط تنگاتنگی دارد، که در صورت عدم کنترل موجب ناتوانی های مختلف می شود؛ به همین دلیل توجه به توانمندسازی افراد سالمند، یک ضرورت محسوب می شود. هدف از مطالعه حاضر تعیین تاثیر الگوی توانمندسازی خودمدیریتی بروضعیت توانمندی سالمندان مبتلا به پرفشاری خون است.
پژوهش حاضر یک مطالعه کارآزمایی بالینی است، که روی سالمندان مبتلا به پرفشاری خون شهر بوشهر اجرا شد. 60 سالمند مبتلا به پرفشاری خون با استفاده از نمونه گیری تصادفی انتخاب و به دو گروه آزمون و کنترل تخصیص داده شدند. مداخله در 5 مرحله (خودآگاهی وشناخت ازسطح عملکرد و انتظارات ازخود توسط مددجو، هدف گذاری مطلوب توسط مددجو، برنامه ریزی، اصلاح ساختار و ارزشیابی) بر اساس الگوی توانمندسازی صورت گرفت. داده ها با استفاده از ابزار محقق ساخته اطلاعات جمعیت شناختی و توانمندسازی دارای روایی 82/0 و پایایی 84/0 قبل و 1.5 ماه بعد از مداخله جمع آوری شده و با نرم-افزار SPSS v.18 در سطح معناداری 05/0 با استفاده از آزمون های آماری کای دو، تی مستقل و تی زوج تجزیه و تحلیل شد.
مقایسه میانگین نمرات شرکت کنندگان قبل از مداخله توانمندسازی خودمدیریتی بین گروه های آزمون و کنترل به ترتیب با میزان 25/64 و 55/64 بود که معنادار نبود(89/0=P) اما بعد از مداخله اختلاف نمرات قبل با بعد بین دو گروه آزمون و کنترل به ترتیب 04/85 و 07/64 بود که از نظر آماری تفاوت معناداری مشاهده شد(0001/0=P).
یافته های پژوهش، حاکی از آن است که بکارگیری الگوی توانمندسازی خودمدیریتی، در جهت بهبود وضعیت توانمندی سالمندان مبتلا به پرفشاری خون موثر است. لذا با اجرای برنامه های توانمندسازی برای سالمندان مبتلا به بیماری های مزمن، می توان از بسیاری مشکلات آنان پیشگیری و در جهت ارتقا توانمندی آنان گام برداشت.

سرطان پستان شایع ترین سرطان زنان در اکثر کشورهای جهان محسوب می شود ؛ زنان در همه سنین در معرض خطر ابتلا به این سرطان قرار دارند. با اجرای برنامه غربالگری و تشخیص زودهنگام سرطان، بیش از 90 درصد مبتلایان درمان می شوند. یکی از اهداف اساسی سیاست گذاران در بخش بهداشت و درمان هر کشور، تسهیل دسترسی افراد به خدمات بهداشتی و درمانی در جامعه می باشد چرا که دستیابی به «بهداشت برای همه» در بیانیه آلماآتا در سال 1978 با عنوان شعار زیربنایی و براساس مراقبت های بهداشتی اولیه به تمام کشورهای جهان معرفی شد.
در این پژوهش عوامل موثر بر غربالگری سرطان پستان در زنان 65-20 ساله شهر کازرون مورد بررسی قرار گرفت.
در این مطالعه تحلیلی مقطعی در سال 92، 300 نفر از زنان 65-20 ساله شهر کازرون که به روش تصادفی ساده از میان مراکز بهداشتی درمانی شهری و از بین خانوارهای فعال آن مراکز انتخاب شده بودند، مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه ای محقق ساخته با روایی و پایایی قابل قبول بود؛ که به روش مصاحبه حضوری با افراد تکمیل شده و با کمک نرم افزار18 SPSS v. مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
در این مطالعه درصد اندکی از زنان شرکت کننده در مطالعه، خودآزمایی پستان، معاینه بالینی پستان توسط پزشک و ماموگرافی را انجام دادند. یافته ها ارتباط معنی داری بین سن و میزان تحصیلات با خودآزمایی پستان، میزان درآمد و وضعیت بیمه با معاینه پستان توسط پزشک و ماموگرافی را نشان دادند(05/0> p). همچنین داشتن سابقه فامیلی سرطان پستان با انجام هر 3 روش غربالگری سرطان پستان ارتباط معنی داری داشت. بیشترین علت عدم مراجعه جهت انجام روش های غربالگری، شرم و حیا و خجالت کشیدن از معاینات بوده است.در بین عوامل موثر بر دسترسی افراد به غربالگری، عوامل مالی بیشترین تاثیر و عوامل جغرافیایی کمترین تاثیر را بر دسترسی افراد به غربالگری سرطان پستان داشتند.
با توجه به اینکه رفتار غربالگری سرطان پستان تحت تاثیر عوامل متعددی قرار دارد ؛ درنظر گرفتن این نکته که رفتار مبتنی بر آگاهی و گرایش می باشد؛جهت ارتقای رفتارهای غربالگری و کاهش خطر ابتلا به سرطان پستان ، لزوم تدوین برنامه های آموزشی جهت آشنایی زنان با این برنامه ها و نیز توصیه پزشکان، ماماها و کارکنان بهداشتی ضروری بوده؛ و با ایجاد نگرش مثبت و دسترسی بهتر زنان، قدم بزرگی برای ارتقای سلامت زنان می توان برداشت.

درد، یکی از مشکلات بیمارانی است که تحت عمل جراحی قرار گرفته اند . به واسطه ارتباط نزدیک پرستاران با بیماران، درد بیماران با استفاده از دانش و نگرش و مدیریت صحیح آنان تسکین می یابد.
هدف از این پژوهش تعیین دانش ، نگرش و عملکرد پرستاران در مدیریت درد، بعد از عمل جراحی در بخشهای جراحی بیمارستان شهدا خلیج فارس بوشهر در سال 1392 است.
این مطالعه توصیفی تحلیلی شامل 77 نفر ( بهیار ،فوق دیپلم و لیسانس ) شاغل در بخش های جراحی در سال 1392 بودند، که بر اساس سرشماری انتخاب شدند .ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه نیمه ساختاریافته که شامل مشخصات دموگرافیک و چک لیست نحوه عملکرد و سوالات مربوط به دانش و نگرش پرستاران (برگرفته از پرسشنامه اصلی فرل و برک ) بود. داده ها پس از جمع آوری با استفاده از آمار توصیفی و نیزآزمون های آماری تی تست، کای دو، آنالیز واریانس و ضریب همبستگی پیرسون، جهت آنالیز اطلاعات و ارتباط بین متغیرهای کیفی در سطح معنی دار 005/. و در نرم افزار 19spss v. تجزیه و تحلیل شد.
نتایج پژوهش نشان داد، از 77 نفر پرسنلی که در رابطه با مدیریت درد ارزیابی شدند، 1/70% از نمونه ها از دانش پایین و خیلی پایین و 3/14% از دانش خیلی بالا و نیز 6/15% از دانش متوسط برخوردار بودند. همچنین 7/98% از نگرش خیلی پایین و 3/1 %از نگرش پایین و نیز 2/5% افراد از عملکرد پایین و خیلی پایین و 6/89% از عملکرد بالا و خیلی بالاو 2/5% عملکرد متوسط داشتند. همچنین تنها بین سطح عملکرد و میزان تحصیلات، رابطه آماری معنی داری دیده شد، و در بقیه متغیرها ارتباط معنی داری دیده نشد.
با توجه به مطلوب نبودن میزان دانش و نگرش بدست آمده در نمونه های پژوهش، نیاز به برنامه های دقیق برای آموزش به این پرسنل و برگزاری کلاسهای بازآموزی پیشنهاد می شود .

اجرای عملیات پرتونگاری در بخش های مراقبت ویژه ، به علت شرایط خاص بیماران به صورت سیار صورت می گیرد.
مطالعه حاضر با هدف بررسی میزان مواجهه پرستاران بخش های مراقبت ویژه، ساختار باز در طول زمان ، با اشعه ایکس هنگام انجام عکس برداری با روش دوزیمتری فیلم بج در بیمارستان شهید بهشتی کاشان انجام شد.
این مطالعه از نوع مقطعی بود؛ که طی آن 29 عدد فیلم بج (جهت سنجش اشعه) در بخش های مراقبت ویژه، بیمارستان شهید بهشتی کاشان نصب شد. بیمارستان شامل سه واحد مراقبت ویژه جراحی، تروما و داخلی بود که از هر بخش تعدادی مکان( اتاق بیماران، اتاق استراحت پرستاران، ایستگاه پرستاری، پشت پاراوان سربی) که عبور و مرور پرستاران هنگام عکسبرداری ها در آن قسمت ها بیشتر بود به عنوان نمونه جهت ثبت اشعه انتخاب شدند. فیلم بج ها به مدت دو ماه در محل نصب بودند. اطلاعات حاصل از فیلم ها با استفاده از نرم افزار SPSS v.16 و آزمون های آماری مناسب تجزیه و تحلیل شد.
نتایج حاصل از مطالعه نشان دادند که هیچ یک از فیلم بج ها اشعه بیش از حد مجاز، ثبت نکرده اند. حداکثر اشعه ی جدب شده 11/0 میلی سیورت گزارش شد؛ که با میزان استاندارد، اختلاف معنی داری داشت. در میان مکان های مختلف، میزان اشعه جذب شده، در اتاق استراحت پرستاران با سایر محل ها تفاوت معنی داری داشت.
نتایج این مطالعه نشان داد که در بخش های مورد مطالعه هنگام عکس برداری سیار، کارکنان پرستاری اشعه غیر مجاز در یافت نکرده اند و محیط کار پرستاران جهت انجام فعالیت های مراقبتی برای بیماران، امن است.

مراقبت از سالمند در خانواده با تمام کاستی های آن به عنوان مهم ترین پایگاه مراقبت از سالمند در جامعه ایرانی محسوب می شود. کشف عوامل تقویت کننده خانواده در مراقبت از سالمند، هدف از انجام پژوهش حاضر را تشکیل می دهد. این مطالعه کیفی، براساس تجربیات 11 عضو مراقبت کننده از سالمند در خانواده بود که از طریق مصاحبه عمیق نیمه ساختار یافته در سال 91-1390 انجام پذیرفت. پس از کسب رضایت نامه، داده ها جمع آوری، ضبط و بازنویسی شد و بر اساس روش تحلیل درونمایه ای Braun و Clarke مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. جهت تضمین دقت و استحکام داده ها، معیار مقبولیت، قابلیت انتقال، قابلیت وابستگی و قابلیت اعتماد داده ها بررسی شد. در مطالعه حاضر، بصیرت، مدیریت، حمایت و شرایط زمینه ای به عنوان عوامل تقویت کننده خانواده درمراقبت از سالمند استخراج شد. ظرفیت های بالای خانواده های ایرانی از حیث برخورداری از دانایی و بصیرت ، همچنین اهمیت زیر ساخت های اجتماعی جهت استمرار و استحکام در مراقبت تمام شمول از اعضاء خانواده به ویژه افراد آسیب پذیر، توجه بیش از پیش به ساختار تقویت خانواده را مطرح می نماید. در این راستا به منظور پیش گیری از رشد عوامل تهدید کننده خانواده در مراقبت از سالمند و همچنین ارائه الگوی مفید خانواده های ایرانی به سایر جوامع در مراقبت با کیفیت از سالمند، تلاش متولیان نظام سلامت خانواده را به منظور پاسداری از ظرفیت های موجود جهت برنامه ریزی و تجمیع ساز وکارهای لازم فرا می خواند.